Jurisprudentie

Bij het verplaatsen van schakelkasten door het Nederlandse kraan-/transportbedrijf ontstaat schade. De Duitse opdrachtgeefster weigert de factuur te voldoen; op basis van de algemene voorwaarden wordt jegens de opdrachtgever in Nederland een vordering ingesteld. De opdrachtgever vordert in reconventie schadevergoeding; vóór alles weerspreekt zij de bevoegdheid van de Nederlandse rechter.

De rechtbank overweegt dat de vraag naar toepasselijkheid van algemene voorwaarden, op grond van art. 4 EVO, dient te worden beantwoord door te bepalen met welk land de overeenkomst het meest is verbonden, hetwelk het land is alwaar de partij die de kenmerkende prestatie moet verrichten is gevestigd. De kenmerkende prestatie is de verrichting van Wagenborg, zodat het Nederlands recht bepalend is voor de toepasselijkheid van die voorwaarden. Volgens dat recht zijn de voorwaarden van het kraan-/transportbedrijf toepasselijk.

De rechtbank overweegt nader dat het bezwaar van de opdrachtgeefster dat te snel toepasselijkheid van de voorwaarden is aangenomen nu deze voorwaarden bij de offerte niet waren bijgesloten en zij er (dus) niet de beschikking over had, afstuit op de door de Hoge Raad in het Petermann-arrest (HR 2 februari 2001, NJ 2001, 200) goedgevonden gedachtegang, dat indien een professionele partij (zoals hier: de opdrachtgeefster) niet naar de strekking van een mededeling omtrent toepasselijkheid van algemene voorwaarden vraagt, doch zonder meer een contract sluit, zij bij haar wederpartij het gerechtvaardigd vertrouwen wekt dat zij instemt met de voorwaarden.

De algemene voorwaarden van het kraan-/transportbedrijf verwijzen naar andere algemene voorwaarden (VVT), waarin iedere aansprakelijkheid van de opdrachtnemer wordt uitgesloten, behoudens in geval van opzet of grove schuld van de opdrachtnemer zelf. De opdrachtgeefster onderbouwt haar bezwaar tegen (toepasselijkheid van) de VVT aldus dat de relevantie van deze voorwaarden uitsluitend kenbaar was na kennisneming van de tekst van de andere algemene voorwaarden; over deze andere voorwaarden beschikte zij niet, laat staan dat zij wist wat de strekking van de VVT was.

De rechtbank gaat aan dit verweer voorbij, omdat hier ook geldt wat eerder werd overwogen, namelijk dat indien een professionele partij niet verder vraagt naar de strekking van een mededeling omtrent toepasselijkheid van algemene voorwaarden, zij bij haar wederpartij het gerechtvaardigd vertrouwen wekt dat zij instemt. Dat die instemming geacht wordt ook ‘achterliggende’ voorwaarden te omvatten volgt hieruit dat er geen wezenlijk verschil is tussen onbekendheid met de ‘voorliggende’ en onbekendheid met de ‘achterliggende’ voorwaarden: in beide gevallen weet de wederpartij feitelijk van niets en ontstaat er desondanks gebondenheid.

De bezwaren van de opdrachtgeefster tegen de vrijtekening (exoneratie) van de opdrachtnemer onder verwijzing naar haar algemene voorwaarden, vat de rechtbank mede op als een beroep op het bepaalde in art. 6:248 lid 2 BW. De opdrachtgeefster heeft gesteld dat hier van grove schuld kan worden gesproken. De rechtbank laat de kwalificatie (‘grove schuld’ of louter ‘schuld’) in het midden. Al aannemende dat er sprake is geweest van grove schuld (een zeer ernstige fout) aan de zijde van het personeel van het transport-/kraanbedrijf, dan maakt dit in de gegeven omstandigheden nog niet dat het beroep de exoneratie naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.