inloggen / registreer

Jurisprudentie

BB8804

Datum uitspraak2007-11-27
Datum gepubliceerd2007-11-27
RechtsgebiedStraf
Soort ProcedureEerste aanleg - meervoudig
Instantie naamRechtbank Assen
Zaaknummers19/830092-07
Statusgepubliceerd

Indicatie

De rechtbank is van oordeel dat het bewezen verklaarde aan de verdachte niet kan worden toegerekend wegens de ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens en acht de verdachte gevaarlijk voor de algemene veiligheid van personen. De rechtbank zal daarom gelasten dat de verdachte in een psychiatrisch ziekenhuis wordt geplaatst voor een termijn van één jaar. De rechtbank gaat er daarbij van uit dat de plaatsing na afloop van de strafrechtelijke maatregel, indien noodzakelijk, zal worden verlengd met een rechterlijke machtiging krachtens de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen in het kader waarvan een goede behandeling van de stoornis van de verdachte, mede door het verstrekken van antipsychotische medicatie, enige tijd kan worden volgehouden.

Uitspraak

RECHTBANK ASSEN Sector strafrecht Parketnummers: 19/830092-07 19.620977.07 Vonnis van de meervoudige kamer d.d. 27 november 2007 in de zaak van het openbaar ministerie tegen: [naam verdachte], geboren te [geboorteplaats en -land verdachte] in 1976, wonende te [woonplaats verdachte], thans gedetineerd in [plaats van detentie verdachte]. Het onderzoek ter terechtzitting in de zaak onder parketnummer 19/830092-07 heeft plaatsgehad op 29 mei, 21 augustus en 13 november 2007. Het onderzoek ter terechtzitting in de zaak onder parketnummer 19.620977.07 heeft plaatsgehad op 21 augustus en 13 november 2007. De verdachte is aanwezig geweest ter terechtzitting van 29 mei 2007. Als raadsman van de verdachte is ter terechtzitting van 13 november 2007 aanwezig mr. P.C. van Diest, advocaat te Zuidlaren. Deze is door de verdachte uitdrukkelijk gemachtigd om namens hem de verdediging te voeren. De officier van justitie, mr. S. Kromdijk, acht hetgeen onder parketnummer 19/830092-07 onder 1. primair en 2. en hetgeen onder parketnummer 19.620977.07 is tenlastegelegd wettig en overtuigend bewezen en vordert dat de rechtbank als volgt zal beslissen: ontslag van alle rechtsvervolging wegens volledige ontoerekeningsvatbaarheid van verdachte, terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege en integrale toewijzing van de civiele vordering, tevens in de vorm van een schadevergoedingsmaatregel. Tenlasteleggingen De verdachte is ingevolge de ter terechtzitting van 13 november 2007 gevoegde zaken bij dagvaardingen tenlastegelegd, dat 1. hij op of omstreeks 10 april 2007 te Assen ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om met het oogmerk om zich en/of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en/of bedreiging met geweld [naam slachtoffer] te dwingen tot de afgifte van een geldbedrag, in elk geval van enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan supermarkt Edah of aan een derde, - de deur van de kassaruimte waarin die [naam slachtoffer] zich als caissière bevond, heeft geopend en/of - die [naam slachtoffer] bij haar keel/hals heeft vastgegrepen en/of - een mes, althans een (scherp en/of puntig) voorwerp, tegen of nabij de keel/hals van die [naam slachtoffer] heeft gehouden en/of - dreigend tegen die [naam slachtoffer] heeft gezegd: "Maak die kassa open, anders snij ik je keel door", althans woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking en/of - toen een of meer andere perso(o)n(en) zich met het handelen van verdachte bemoeide(n), dreigend en hoorbaar voor die [naam slachtoffer] heeft gezegd: "Maak die kassa open, anders snij ik haar keel open" en/of "Ik moet geld hebben, anders snij ik haar keel door, althans woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid; althans, indien terzake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, terzake dat hij op of omstreeks 10 april 2007 te Assen ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening weg te nemen een geldbedrag, geheel of ten dele toebehorende aan supermarkt Edah, in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte de deur van de kassaruimte waarin [naam slachtoffer] zich als caissière bevond, heeft geopend en/of die [naam slachtoffer] om geld heeft gevraagd, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid, welke poging tot diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen die [naam slachtoffer], gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om, bij betrapping op heter daad, aan zichzelf hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld en/of bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat verdachte - die [naam slachtoffer] bij haar keel/hals heeft vastgegrepen en/of - een mes, althans een (scherp en/of puntig) voorwerp, tegen of nabij de keel/hals van die [naam slachtoffer] heeft gehouden en/of - dreigend tegen die [naam slachtoffer] heeft gezegd: "Maak die kassa open, anders snij ik je keel door", althans woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking en/of - toen een of meer andere perso(o)n(en) zich met het handelen van verdachte bemoeide(n), dreigend en hoorbaar voor die [naam slachtoffer] heeft gezegd: "Maak die kassa open, anders snij ik haar keel open" en/of "Ik moet geld hebben, anders snij ik haar keel door, althans woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking; 2. hij op of omstreeks 26 maart 2007 te Assen ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening weg te nemen in/uit een (winkel)pand aan/nabij de Groningerstraat, enig goed van zijn gading, geheel althans ten dele toebehorende aan Aldi supermarkt, in elk geval aan een ander of anderen dan verdachte, met braak, verbreking en/of inklimming, een ruit van dat pand heeft vernield en/of dat pand is binnengegaan en/of in dat pand heeft geprobeerd een afsluitrek van een stelling met tabaksartikelen open te breken, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid; 3. verdachte in of omstreeks de periode van 8 april 2007 tot en met 9 april 2007, te en in de gemeente Assen, in/uit een gebouw (café De Pimpelaer) aan/nabij de Groningerstraat, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een geldbedrag en/of een fles drank, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan [naam benadeelde], in elk geval aan een ander of anderen dan verdachte, waarbij verdachte zich de toegang tot die plaats des misdrijfs heeft verschaft en/of voormeld(e) goed(eren) onder verdachtes bereik heeft gebracht door middel van braak en/of verbreking en/of inklimming. Kennelijke taal- en/of schrijffouten in de tenlasteleggingen worden geacht te zijn verbeterd. De verdachte is daardoor, blijkens het onderzoek ter terechtzitting, niet geschaad in de verdediging. Bewijsmiddelen Overeenkomstig de nader op te nemen bewijsconstructie. Bewezenverklaring De rechtbank acht wettig bewezen en zij heeft de overtuiging verkregen dat de verdachte het onder parketnummer 19/830092-07 onder 1. primair en 2. en onder parketnummer 19.620977.07 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat: 1. hij op 10 april 2007 te Assen ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en bedreiging met geweld [naam slachtoffer] te dwingen tot de afgifte van een geldbedrag, toebehorende aan supermarkt Edah, - de deur van de kassaruimte waarin die [naam slachtoffer] zich als caissière bevond, heeft geopend en - die [naam slachtoffer] bij haar keel heeft vastgegrepen en - een scherp voorwerp tegen de keel van die [naam slachtoffer] heeft gehouden en - dreigend tegen die [naam slachtoffer] heeft gezegd: "Maak die kassa open, anders snijd ik je keel door", en - toen andere personen zich met het handelen van verdachte bemoeiden, dreigend en hoorbaar voor die [naam slachtoffer] heeft gezegd: "Maak die kassa open, anders snijd ik haar keel open" en "Ik moet geld hebben, anders snijd ik haar keel door", terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid; 2. hij op 26 maart 2007 te Assen ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening weg te nemen uit een winkelpand aan de Groningerstraat, enig goed van zijn gading, toebehorende aan Aldi supermarkt, met braak en inklimming, een ruit van dat pand heeft vernield en dat pand is binnengegaan en in dat pand heeft geprobeerd een afsluitrek van een stelling met tabaksartikelen open te breken, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid; 3. verdachte in de periode van 8 april 2007 tot en met 9 april 2007, te en in de gemeente Assen, uit een gebouw (café De Pimpelaer) aan de Groningerstraat, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een geldbedrag en een fles drank, toebehorende aan [naam benadeelde], waarbij verdachte zich de toegang tot die plaats des misdrijfs heeft verschaft door middel van braak en inklimming. De in de bewijsmiddelen genoemde feiten en omstandigheden zijn redengevend voor de bewezenverklaring. Elk bewijsmiddel is slechts gebruikt voor het bewijs van het feit, waarop het blijkens zijn inhoud betrekking heeft. De verdachte zal van het onder parketnummer 19/830092-07 onder 1. primair en 2. en onder parketnummer 19.620977.07 meer of anders tenlastegelegde worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet bewezen acht. Kwalificaties Het bewezen verklaarde levert respectievelijk op: onder 1. primair: poging tot afpersing, strafbaar gesteld bij artikel 317 in verbinding met artikel 45 van het Wetboek van Strafrecht; onder 2.: poging tot diefstal, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak en inklimming, strafbaar gesteld bij artikel 311 in verbinding met de artikelen 310 en 45 van het Wetboek van Strafrecht, onder 3.: diefstal, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak en inklimming, strafbaar gesteld bij artikel 311 in verbinding met artikel 310 van het Wetboek van Strafrecht. Strafbaarheid De rechtbank heeft kennis genomen van een psychiatrisch rapport d.d. 6 oktober 2007, opgemaakt door J.C. Zwemstra, forensisch psychiater te 's-Hertogenbosch, in samenwerking met J. Maat, psychiater i.o. Dit rapport houdt onder meer in als conclusie - zakelijk weergegeven -: betrokkene is lijdende aan een ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens. Diagnostisch gezien is het beloop van de symptomatologie passend binnen een schizofrene ontwikkeling, waarbij er op 14-jarige leeftijd een knik heeft plaatsgevonden in het functioneren van betrokkene, geluxeerd door het wegvallen van het ouderlijk gezag en versterkt door chronisch gebruik van alcohol en drugs. Daarnaast is er sprake van een chronisch psychotisch toestandsbeeld vanaf 2000 (24-jarige leeftijd) bestaande uit achtervolgingswanen en bij toenemende stress auditieve hallucinaties in de vorm van het horen schreeuwen van de mensen die hem zouden achtervolgen. Qua persoonlijkheidsstructuur kan gezegd worden dat er bij betrokkene sprake is van een psychotische persoonlijkheidsorganisatie, wat zich bij hem uit in chaotisch en gefragmenteerd denken, gestoorde realiteitstoetsing, gestoorde zelfbeleving en een zich moeilijk kunnen inleven in anderen. Betrokkene heeft controle en overzicht over de basale levensbehoeften zoals eten en drinken, echter wanneer het gaat over ingewikkelde zaken zoals menselijke communicatie, bestaat er een duidelijk gebrek aan inlevingsvermogen en inzicht in sociale interacties. Dit roept angst op. De manier waarop betrokkene daarmee omgaat is zich terugtrekken uit de sociale interacties. Ook is er sprake van een zeer gebrekkige tot afwezige gewetensfunctie, wat een uiting kan zijn van de psychotische persoonlijkheidsstructuur. Naast de problematiek in de vorm van schizofrenie en de psychotische persoonlijkheidsstructuur is er sprake van afhankelijkheid van cannabis en alcohol dat door betrokkene niet als problematisch wordt beleefd. Bij betrokkene is er bovendien sprake van een totaal ontbrekend ziektebesef en inzicht dat resulteert in weigering van adequate behandeling. Ten tijde van het tenlastegelegde waren bovengenoemde stoornissen aanwezig. De ziekelijke stoornis van de geestvermogens beïnvloedde de gedragskeuzes of gedragingen van betrokkene ten tijde van het tenlastegelegde zodanig dat het tenlastegelegde daaruit kan worden verklaard. Het chaotisch, impulsief en zeer beperkt functioneren is het gevolg van een jarenlang bestaand, onbehandeld psychotisch beeld in combinatie met alcohol- en drugsgebruik en de onderliggende psychotische persoonlijkheidsstructuur. Gezien bovenstaande wordt geadviseerd om betrokkene met betrekking tot het tenlastegelegde volledig ontoerekeningsvatbaar te verklaren. De rechtbank verenigt zich, mede gelet op de toedracht van de feiten en de persoon van de verdachte, met voormelde conclusie en maakt die tot de hare. De rechtbank is derhalve van oordeel, dat het hiervoor bewezen verklaarde niet aan de verdachte kan worden toegerekend. Motivering maatregel plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis Door de gedragsdeskundigen J.C. Zwemstra, forensisch psychiater te 's-Hertogenbosch, in samenwerking met J. Maat, psychiater i.o. en drs. P.C. Braun, psycholoog NIP/psychotherapeut BIG/GZ-psycholoog BIG, te 's-Hertogenbosch, die de verdachte beiden hebben onderzocht, is elk afzonderlijk een met reden omkleed, gedagtekend en ondertekend advies uitgebracht. De conclusies in het advies van J.C. Zwemstra, forensisch psychiater te 's-Hertogenbosch, in samenwerking met J. Maat, psychiater i.o., d.d. 6 oktober 2007, luiden: betrokkene is lijdende aan een ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens. Diagnostisch gezien is het beloop van de symptomatologie passend binnen een schizofrene ontwikkeling, waarbij er op 14-jarige leeftijd een knik heeft plaatsgevonden in het functioneren van betrokkene, geluxeerd door het wegvallen van het ouderlijk gezag en versterkt door chronisch gebruik van alcohol en drugs. Daarnaast is er sprake van een chronisch psychotisch toestandsbeeld vanaf 2000 (24-jarige leeftijd) bestaande uit achtervolgingswanen en bij toenemende stress auditieve hallucinaties in de vorm van het horen schreeuwen van de mensen die hem zouden achtervolgen. De combinatie van een jarenlang bestaand psychotisch toestandsbeeld, alcohol- en drugsgebruik, onderliggende psychotische persoonlijkheidsstructuur en een totaal ontbrekend ziektebesef en inzicht, maken dat de prognose op lange termijn zeer slecht is en de kans op recidive nagenoeg 100%. Gezien de kans op recidive wanneer betrokkene niet behandeld wordt met antipsychotische medicatie wordt geadviseerd om betrokkene in een psychiatrisch ziekenhuis te plaatsen. De conclusies in het advies van drs. P.C. Braun, psycholoog NIP/psychotherapeut BIG/GZ-psycholoog BIG, te 's-Hertogenbosch, d.d. 27 oktober 2007, luiden: bij betrokkene is sprake van een meervoudige diagnose, namelijk schizofrenie, paranoïde type, chronisch beloop in combinatie met een cannabisafhankelijkheid en een stoornis van de persoonlijkheid. Tenslotte wordt betrokkene diagnostisch nog verdacht van een mogelijke psychopatische persoonlijkheidsstoornis. Dit was ook zo ten tijde van het plegen van het tenlastegelegde. De ziekelijke stoornis van de geestvermogens beïnvloedde de gedragskeuzes of gedragingen van betrokkene ten tijde van het tenlastegelegde zodanig dat het tenlastegelegde daaruit kan worden verklaard. Het gevolg van de genoemde factoren is, dat de noodzakelijke psychiatrische behandeling met structuur en medicatie en herstel van de systemische verhoudingen binnen de familie uitsluitend in een gedwongen kader kan plaatsvinden. Als deze behandeling niet op een geïntegreerde wijze plaats vindt, is de kans op herhaling van gewelddadig gedrag groot. Het is noodzakelijk om verdachte in een psychiatrisch ziekenhuis te plaatsen. De rechtbank verenigt zich met de bovenstaande conclusies en maakt die tot de hare. De rechtbank is, mede gelet op die conclusies, van oordeel dat het bewezen verklaarde aan de verdachte niet kan worden toegerekend wegens de ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens en acht de verdachte gevaarlijk voor de algemene veiligheid van personen. De rechtbank zal daarom gelasten dat de verdachte in een psychiatrisch ziekenhuis wordt geplaatst voor een termijn van één jaar. De rechtbank gaat er daarbij van uit dat de plaatsing na afloop van de strafrechtelijke maatregel, indien noodzakelijk, zal worden verlengd met een rechterlijke machtiging krachtens de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen in het kader waarvan een goede behandeling van de stoornis van de verdachte, mede door het verstrekken van antipsychotische medicatie, enige tijd kan worden volgehouden. BENADEELDE PARTIJ Aldi Drachten B.V. Naar het oordeel van de rechtbank is de vordering tot vergoeding van de door verdachte veroorzaakte materiële schade, gelet op de volledige ontoerekeningsvatbaarheid van de verdachte en de daaruit voortvloeiende mate van civielrechtelijke aansprakelijkheid voor de veroorzaakte schade, niet van zo eenvoudige aard dat zij zich leent voor behandeling in het strafgeding. De benadeelde partij zal dan ook niet ontvankelijk worden verklaard in haar vordering en zij kan haar vordering slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen. Toepassing van wetsartikelen De rechtbank heeft mede gelet op de artikelen 37 en 57 van het Wetboek van Strafrecht. Beslissing van de rechtbank De rechtbank verklaart bewezen dat het onder parketnummer 19/830092-07 onder 1. primair en 2. en onder parketnummer 19.620977.07 tenlastegelegde, zoals hierboven is omschreven, door de verdachte is begaan, stelt vast dat het aldus bewezen verklaarde oplevert de strafbare feiten zoals hierboven is vermeld, verklaart de verdachte deswege echter niet strafbaar en ontslaat de verdachte van alle rechtsvervolging. De rechtbank verklaart niet bewezen hetgeen aan de verdachte onder parketnummer 19/830092-07 onder 1. primair en 2. en onder parketnummer 19.620977.07 meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij. De rechtbank gelast dat de verdachte in een psychiatrisch ziekenhuis zal worden geplaatst voor de termijn van één jaar. De rechtbank bepaalt dat de benadeelde partij Aldi Drachten B.V. niet ontvankelijk is in haar vordering en dat zij haar vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen. De benadeelde partij en de verdachte dragen de eigen kosten. Dit vonnis is gewezen door mr. J.E. Münzebrock, voorzitter, en mr. H. de Wit en mr. H.K. Elzinga, rechters, in tegenwoordigheid van R.C. Sprong, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van de rechtbank op 27 november 2007. Mr. Elzinga is buiten staat dit vonnis binnen de door de wet gestelde termijn mede te ondertekenen.