
Jurisprudentie
BB8341
Datum uitspraak2007-11-21
Datum gepubliceerd2007-11-21
RechtsgebiedCiviel overig
Soort ProcedureVoorlopige voorziening
Instantie naamRechtbank Utrecht
Zaaknummers238193 / KG ZA 07-984
Statusgepubliceerd
SectorVoorzieningenrechter
Datum gepubliceerd2007-11-21
RechtsgebiedCiviel overig
Soort ProcedureVoorlopige voorziening
Instantie naamRechtbank Utrecht
Zaaknummers238193 / KG ZA 07-984
Statusgepubliceerd
SectorVoorzieningenrechter
Indicatie
Het is onvoldoende aannemelijk dat Innoweb met haar zoekmachine Gaspedaal.nl onrechtmatig tegenover Wegener handelt.
Niet gebleken is dat deze zoekmachine inbreuk maakt op het databankenrecht van Wegener met betrekking tot de autosite AutoTrack.nl.
Er is geen sprake van inbreuk op de geschriftenbescherming en handelen in strijd met de gebruiksvoorwaarden van Wegener.
Uitspraak
vonnis
RECHTBANK UTRECHT
Sector handels- en familierecht
zaaknummer / rolnummer: 238193 / KG ZA 07-984
Vonnis in kort geding van 21 november 2007
in de zaak van
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
WEGENER ICT MEDIA B.V.,
gevestigd te Apeldoorn,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
WEGENER MULTIMEDIA B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
eiseressen,
procureur mr. J.M. van Noort,
advocaat mrs. J.C.H. van Manen en L.E. Fresco te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
INNOWEB B.V.,
gevestigd te Holten,
gedaagde,
procureur mr. P.J. Soede,
advocaat mr. P.H.J. Nij Bijvank te Enschede.
Eiseres sub 1 zal hierna Wegener ICT Media worden genoemd.
Eiseres sub 2 zal hierna Wegener Multimedia worden genoemd.
Eiseressen zullen hierna gezamenlijk worden aangeduid als Wegener.
Gedaagde zal hierna Innoweb worden genoemd.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding,
- de mondelinge behandeling,
- de pleitnota van Wegener,
- de wijziging van eis,
- de pleitnota van Innoweb.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. In Nederland zijn verschillende autosites actief, zoals onder andere AutoScout24, AutoTelegraaf, AutoTrader, Autobytel, AutoDealers, Nederland Mobiel en AutoTrack.
Op deze autosites worden auto’s (occasions en/of nieuw) te koop aangeboden.
De bezoeker van een autosite kan aan de hand van een aantal selectiecriteria zoeken in het aanbod van de betreffende autosite.
2.2. AutoTrack wordt geëxploiteerd door Wegener Multimedia en is online toegankelijk via de website AutoTrack.nl. Tot 1 januari 2007 werden de investeringen in deze website gedragen door Wegener Multimedia. Vanaf deze datum worden de investeringen gedragen door Wegener ICT Media.
2.3. AutoTrack.nl bevat autogegevens en advertenties van occasions en nieuwe
auto’s van nagenoeg alle automerken. Verder bevat AutoTrack.nl gegevens en advertenties van klassiekers en bedrijfswagens.
2.4. Zowel particulieren als autobedrijven kunnen tegen betaling van een vergoeding aan Wegener een advertentie met betrekking tot de door hen te koop aangeboden occasion
op AutoTrack.nl plaatsen. De gegevens over deze te koop aangeboden occasions kunnen worden aangeleverd door de aanbieder zelf of door een dataleverancier.
Het aantal gegevens en advertenties dat op enig moment op AutoTrack.nl te vinden is verandert dagelijks. Op het moment dat de mondelinge behandeling plaatsvond (31 oktober 2007), bedroeg het aantal occasions op AutoTrack.nl ongeveer 210.000. Op jaarbasis beloopt dat aantal ongeveer 800.000.
2.5. Bezoekers van de website AutoTrack.nl kunnen de site aan de hand van diverse selectiecriteria doorzoeken op alle autogegevens met betrekking tot de te koop staande occasions die daarin zijn opgenomen. Zij kunnen onder andere zoeken op merk, model, prijs, uitvoering, brandstof, bouwjaar, kilometerstand, transmissie, aantal deuren, carrosserievorm, kleur, motorinhoud, gewicht, vermogen en opties en accessoires.
2.6. Op basis van de zoekopdracht van de bezoeker toont AutoTrack.nl een resultaatlijst waarin de belangrijkste gegevens van elke gevonden occasion zijn opgenomen.
Het betreft de volgende gegevens: merk, model, uitvoering, prijs, bouwjaar, kilometerstand, aanbieder en afstand. Ook wordt op deze resultatenlijst van elke occasion een kleine foto afgebeeld welke foto vergroot weergegeven kan worden getoond.
Als de bezoeker op één van de resultaten in de resultatenlijst klikt wordt hij via een deeplink doorgeleid naar de volledige advertentie voor de desbetreffende occasion op een onderliggende AutoTrack.nl webpagina.
2.7. Op de startpagina van AutoTrack.nl staat, onder meer, het volgende vermeld:
Door het gebruik van onze website gaat u akkoord met toepasselijkheid van onze gebruiksvoorwaarden. Klik hier om onze gebruiksvoorwaarden te lezen, te printen of op te slaan.
Op (de informatie in) onze website rusten rechten van intellectuele eigendom, waaronder auteursrechten, databankrechten, merkrechten, handelsnaamrechten, modelrechten, domeinnamen en andere rechten van intellectuele eigendom in of buiten Nederland. Onder onze algemene voorwaarden is het niet toegestaan de informatie op de website van AutoTrack.nl openbaar te maken, te verveelvoudigen, te hergebruiken, te wijzigen, te "reverse engineeren", te decompileren of op te slaan in enig geautomatiseerd bestand, of op enigerlei wijze te exploiteren, anders dan voor de doeleinden waarvoor de website kennelijk is bestemd.
De gebruiksvoorwaarden waarnaar op de startpagina wordt verwezen, luiden – voor zover van belang – als volgt:
Gebruiksvoorwaarden
(…)
Alle intellectuele eigendomsrechten op (de informatie opgenomen op) deze website, waaronder alle auteursrechten, databankrechten, merkrechten, handelsnaamrechten, modelrechten, domeinnamen en andere rechten van intellectuele eigendom in of buiten Nederland, berusten uitsluitend bij AutoTrack.nl, haar leveranciers en/of haar adverteerders. Het is u niet toegestaan om (de informatie opgenomen op) deze website, waaronder in het bijzonder de afzonderlijke webpagina's, de merken en handelsnamen van AutoTrack.nl, de occasiondatabank van AutoTrack.nl en de daarin opgenomen gegevens te gebruiken voor handelingen en/of gedragingen in strijd met de wet, de openbare orde of de goede zeden. In het bijzonder zijn de volgende handelingen niet toegestaan: (i) inbreuk maken op of het anderszins handelen in strijd met intellectuele eigendomsrechten van AutoTrack.nl en/of derden en (ii) het omzeilen of verwijderen van de beveiliging van (delen van) de website.
Zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van AutoTrack.nl mag (de informatie opgenomen op) de website van AutoTrack.nl niet worden openbaar gemaakt, verveelvoudigd, hergebruikt, gewijzigd, "reverse engineered", gedecompileerd, opgeslagen in enig geautomatiseerd bestand, of geëxploiteerd op enigerlei wijze, anders dan voor de doeleinden waarvoor de website kennelijk is bestemd. Voor alle links naar de website van AutoTrack.nl is voorafgaande schriftelijke toestemming van AutoTrack.nl vereist, met dien verstande dat AutoTrack.nl vooraf toestemming verleent voor links waarbij de link en de pagina's die door de link worden geactiveerd (a) geen frames vormen rond enige webpagina van AutoTrack.nl of met behulp van andere technieken wijzigingen aanbrengen in de visuele presentatie of het uiterlijk van enig deel van de inhoud van de webpagina's van AutoTrack.nl; (b) geen onjuiste voorstelling van zaken geven van uw relatie met AutoTrack.nl; (c) niet de indruk wekken dat AutoTrack.nl u, uw website of uw product(en) of dienst(en) aanbeveelt of onderschrijft; en (d) geen onjuiste of misleidende indruk wekken ten aanzien van AutoTrack.nl en geen schade berokkenen aan de reputatie en/of handelsmerken van AutoTrack.nl.
(…)
2.8. De inkomsten die Wegener met AutoTrack.nl genereert bestaan uit de vergoedingen die zij van de particulieren en autobedrijven ontvangt voor het plaatsen van de door hen aangeboden advertenties en de vergoedingen die zij van derden ontvangt voor het plaatsen van advertenties met reclame-uitingen.
2.9. Zowel op de startpagina van AutoTrack.nl als op de webpagina waarop de volledige advertentie van een door de bezoeker gevonden auto wordt afgebeeld, staan advertenties met reclame-uitingen afgebeeld.
2.10. Vanaf begin 2007 exploiteert Innoweb via haar website www.gaspedaal.nl de autozoekmachine Gaspedaal.nl. Via Gaspedaal.nl kunnen aan de hand van de selectiecriteria merk, kilometerstand, uitvoering, model, bouwjaar, brandstof, kleur, postcode & straal, prijs en transmissie, zoekopdrachten worden geplaatst. Gaspedaal.nl doorzoekt vervolgens het occasionaanbod van de in 2.1 genoemde autosites, waaronder het occasionaanbod van AutoTrack.nl. De gevonden occasions worden vervolgens in een totaaloverzicht (resultatenlijst) onder elkaar weergegeven met steeds een kleine foto en een korte omschrijving van de betreffende occasions. De bezoeker kan vervolgens doorklikken naar de betreffende autosite voor meer informatie. Indien wordt doorgeklikt dan komt men meteen terecht in de advertentie die op de betreffende autosite ten aanzien van de gevonden occasion is geplaatst en niet eerst op de startpagina van de betreffende autosite.
2.11. Op de startpagina van Gaspedaal.nl is vermeld welke autosites Gaspedaal.nl doorzoekt. Van deze autosites wordt de naam getoond en een deel van het logo. Wanneer op het logo wordt geklikt wordt nadere uitleg gegeven over de betreffende autosite en kan via een link worden doorgeklikt naar de startpagina van de website van de betreffende autosite.
2.12. Gaspedaal.nl biedt geen autoadvertenties van particulieren of autobedrijven aan.
2.13. Innoweb haalt haar inkomsten uit Gaspedaal.nl uit advertenties van derden op haar website.
3. Het geschil
3.1. Wegener vordert – na wijziging van eis – dat bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
I. Innoweb wordt gelast om zich met onmiddellijke ingang te onthouden van het opvragen, verveelvoudigen, aanbieden of (anderszins) toegankelijk maken of hergebruiken van (bewerkingen of samenvattingen van de gegevens opgenomen in) de AutoTrack.nl databank en de webpagina’s van AutoTrack, dit op straffe van een dwangsom,
II. Innoweb op de voet van artikel 1019h Rv wordt veroordeeld in de volledige proceskosten, inclusief de advocatenkosten,
III. met inachtneming van artikel 1019i lid 1 Rv wordt bepaald dat Wegener binnen zes maanden na het in deze zaak te wijzen vonnis een bodemprocedure aanhangig dient te hebben gemaakt.
3.2. Wegener legt het volgende aan haar vordering zoals weergegeven in 3.1 onder I
ten grondslag:
a) Innoweb maakt inbreuk op het databankrecht van Wegener;
b) Innoweb maakt inbreuk op de geschriftenrechten van Wegener c.s.;
c) Innoweb handelt onrechtmatig tegenover Wegener doordat zij profiteert van en
parasiteert op de investeringen van Wegener en aanhaakt bij de prestaties van
Wegener. Innoweb verschaft zich een oneerlijke voorsprong op Wegener onder andere
doordat zij advertentie-inkomsten genereert door de volledige databanken van
AutoTrack.nl en andere autosites aan bezoekers aan te bieden zonder zelf tijd en geld
te hoeven investeren in het aanleggen en onderhouden van dergelijke databanken en het
verkrijgen, controleren en presenteren van de daarin opgenomen gegevens. Met de
occasionzoekmachine die Innoweb aanbiedt op Gaspedaal.nl concurreert Innoweb
rechtstreeks met de occasiondatabank van Wegener op AutoTrack.nl. Verder is
onrechtmatig en misleidend dat Innoweb enerzijds claimt de volledige occasion-
databanken van de grootste autosites waaronder AutoTrack.nl te doorzoeken, terwijl
anderzijds een deel van de occasions uit de AutoTrack.nl databank niet zijn terug te
vinden in de resultatenlijsten van Gaspedaal.nl en bij sommige (grote) automerken zelfs
helemaal geen occasions van AutoTrack.nl worden vermeld. Ook bevatten de getoonde
bewerkingen op Gaspedaal.nl van gegevens uit onder andere de AutoTrack.nl databank
fouten en slorigheden;
d) Innoweb handelt in strijd met de gebruiksvoorwaarden van AutoTrack.nl.
3.3. Innoweb voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Innoweb stelt op het internet een gespecialiseerde zoekmachine beschikbaar die het gebruikers mogelijk maakt met een aantal zoekcriteria het occasionaanbod te raadplegen dat Innoweb op de websites van AutoScout24, AutoTelegraaf, AutoTrader, Autobytel, AutoDealers, Nederland Mobiel en AutoTrack heeft gevonden. De gebruikers van de website van Innoweb (Gaspedaal.nl) kunnen door een hyperlink/deeplink aan te klikken worden doorgeleid naar de website van de desbetreffende autosite(s) die de occasion aanbiedt(en) waarvoor belangstelling bestaat.
4.2. Het voor het publiek ontsluiten van door anderen op het internet geplaatste informatie met gebruikmaking van een zoekmachine is op zichzelf niet onrechtmatig jegens die anderen, mits het de bedoeling van die anderen is dat het publiek daarvan gebruik maakt.
Het op grote schaal raadplegen van websites, het gebruikmaken van de mogelijkheid daarvan informatie “op te halen” en het aanleggen van hyperlinks/deeplinks kunnen ook niet zonder meer als onrechtmatige handelingen worden gekwalificeerd. Dit alles is anders indien inbreuk wordt gemaakt op de rechten van de betrokkenen of wanneer tegenover de betrokkenen onzorgvuldig wordt gehandeld door een nodeloos bezwarende wijze van raadplegen en verzamelen van de aangeboden informatie of door een voor hen schadelijke wijze van aanbieden of weergeven van deze informatie.
Inbreuk op databankrecht?
4.3. Wegener stelt zich op het standpunt dat de door haar geëxploiteerde website
AutoTrack.nl een beschermde databank is in de zin van artikel 1 lid 1 sub a van de Databankenwet (hierna ook wel aan te duiden als “Dw”) en dat Innoweb met haar zoekmachine “Gaspedaal.nl” inbreuk maakt op het databankrecht van Wegener.
Volgens Wegener heeft het handelen van Innoweb te gelden als het opvragen en hergebruiken van een in kwalitatief of kwantitatief opzicht substantieel deel van de inhoud van de AutoTrack.nl databank in de zin van artikel 2 lid 1 sub a Dw, althans als het herhaald en systematisch opvragen of hergebruiken van in kwalitatief of in kwantitatief opzicht niet-substantiële delen van de inhoud van de AutoTrack.nl databank op een wijze die in strijd is met de normale exploitatie van de AutoTrack.nl databank of die ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de rechtmatige belangen van Wegener, één en ander in de zin van artikel 2 lid sub b Dw.
4.4. Innoweb betwist dat de AutoTrack.nl website van Wegener kan worden aangemerkt als een beschermde databank in de zin van de Databankwet. Volgens Innoweb is niet voldaan aan het vereiste dat Wegener substantieel heeft geïnvesteerd in de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud van de AutoTrack.nl databank.
Voor zover al sprake zou zijn van een beschermde databank betwist Innoweb dat zij in strijd met artikel 2 Dw heeft gehandeld.
4.5. Aan de orde is dan ook eerst de beantwoording van de vraag of de AutoTrack.nl website valt aan te merken als een databank in de zin van artikel 1 lid 1 sub a Dw.
In dit verband wordt het volgende overwogen.
4.6. Partijen zijn het erover eens dat de AutoTrack.nl website van Wegener een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen betreft, die systematisch of methodisch zijn geordend en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk zijn. Daarmee is voldaan aan de eerste drie vereisten die artikel 1 lid 1 sub a Dw stelt.
4.7. Partijen verschillen echter van mening over de beantwoording van de vraag of ook aan het vereiste is voldaan dat Wegener substantieel heeft geïnvesteerd in de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud van de AutoTrack.nl website. Bij de beoordeling van deze vraag heeft het volgende als uitgangspunt te gelden.
4.7.1. Een eventuele substantiële investering in het creëren van gegevens die de inhoud van de databank vormen, telt niet mee bij het vaststellen van de substantiële investering. Het databankenrecht beoogt alleen de investering in het tot stand brengen van een databank als zodanig te beschermen. Het gaat om het bijeenbrengen van de elementen van een verzameling (en het controleren en presenteren ervan). Ook bij de controle geldt dat alleen de controle in het kader van het verkrijgen of instandhouden van de databank relevant is.
De controle in het stadium van het creëren van de elementen ervan dient buiten beschouwing te blijven. (vgl. Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen
9 november 2004, zaak C-203/2, BHB/William Hill).
4.7.2. De AutoTrack.nl databank van Wegener vormt – in tegenstelling tot wat Innoweb aanvoert – geen afgeleide van enige kernactiviteit van Wegener ofwel een spin-off daarvan. Integendeel, de AutoTrack.nl databank vormt juist een zelfstandige activiteit van Wegener.
In zoverre verschilt deze zaak dan ook van de zaak die is gewezen tussen NVM-makelaars en Zoekallehuizen.nl (Gerechtshof Arnhem, 04-07-2006, LJN AY0089).
Dit betekent dat in deze zaak – anders dan in bovengenoemde “Zoekallehuizen zaak” –
de kosten die betrekking op het verzamelen van de advertenties, waarin een occasion of een nieuwe auto te koop wordt aangeboden, en de kosten die gemoeid zijn met het vervaardigen en het onderhouden van de website AutoTrack.nl als relevante investeringen in de zin van artikel 1 lid 1 sub a Databankenwet kunnen worden aangemerkt.
4.8. Wegener stelt zich op het standpunt dat zij meer dan 3,5 miljoen Euro heeft geïnvesteerd in de verkrijging, de controle en de presentatie van de inhoud van de
AutoTrack.nl databank. Wegener beroept zich daarbij op de door haar als productie 7 tot en met 13 en productie 25 in het geding gebrachte facturen en salarisspecificaties.
4.9. In elk geval de facturen die Wegener als productie 7g, 7h, 7k, 7l, 7o, 7q, 7r, 7u, 7x, 7aa, 7bb, 7ff, 7gg, 7jj, 7kk, 7ll, 7mm, 7nn, 7oo, 7pp, 7qq, 7tt, 7uu, 8a, 8b, 8c, 8f, 8g, 8h, 8i, 8j, 8k, 8l, 8m, 8n, 8s, 8t, 8u, 8v, 8z, 8aa en 9b in het geding heeft gebracht, zijn te herleiden tot de AutoTrack.nl databank en hebben allemaal betrekking op de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud van de AutoTrack.nl databank. Het totaalbedrag van deze facturen bedraagt ruim 1,9 miljoen Euro.
De vergoedingen die door middel van bovengenoemde facturen aan Wegener in rekening zijn gebracht hebben – kort gezegd – betrekking op het onderhoud ten behoeve van de
AutoTrack.nl website, onderzoek naar de performance van de infrastructuur en applicatie van AutoTrack.nl, uitbreiding AutoTrack met betaalde particulieren en basis dienst-verlening door Oracle.
In wat in rechtsoverweging 4.7.2 is overwogen, ligt besloten dat de stelling van Innoweb dat één of meer van deze facturen niet mogen worden meegeteld omdat zij verband houden met het vervaardigen, inrichten en onderhouden van de website niet opgaat.
Voor zover al aangenomen zou kunnen worden dat – zoals Innoweb aanvoert – een deel van de door middel van bovengenoemde facturen aan Wegener in rekening gebrachte vergoedingen geen verband houden met de verzameling van gegevens met betrekking tot occasions, maar met de verzameling van gegevens van nieuwe auto’s, bedrijfswagens of klassiekers die eveneens op AutoTrack.nl worden aangeboden, geldt dat voldoende aannemelijk is dat in elk geval een aanzienlijk deel van het hiervoor genoemde totaalbedrag aan het occasion-deel moet worden toegerekend, omdat Wegener – onvoldoende gemotiveerd weersproken – heeft aangevoerd dat het overgrote deel van AutoTrack.nl betrekking heeft op occasions.
4.10. Het voorgaande leidt al tot de conclusie dat het op voorhand voldoende aannemelijk is dat Wegener substantieel heeft geïnvesteerd in de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud van AutoTrack.nl. Dit betekent dat het voldoende aannemelijk is dat AutoTrack.nl website van Wegener een beschermde databank betreft.
4.11. Vervolgens dient zich de vraag aan of Innoweb met de instandhouding van Gaspedaal.nl in strijd handelt met het uitsluitend recht dat artikel 2 lid 1 sub a en b Dw aan Wegener als producent van de AutoTrack.nl databank toekent.
Op grond van deze bepaling heeft Wegener het recht zich te verzetten tegen:
i) het opvragen of hergebruiken van haar gehele databank;
ii) het opvragen of hergebruiken van substantiële delen van de databank;
iii) het herhaald of systematisch opvragen van niet-substantiële gedeelten van de databank,
voorzover dit in strijd is met de normale exploitatie van die databank of
ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de rechtmatige belangen van de producent van
de databank.
4.12. In dit verband dient eerst te worden beoordeeld of – zoals Wegener stelt en Innoweb betwist – voldoende aannemelijk is dat sprake is van opvragen of hergebruiken in de zin van artikel 1 lid 1 sub c en d Dw.
4.12.1. Onder opvragen wordt verstaan: het permanent of tijdelijk overbrengen van de inhoud van een databank of een deel daarvan op een andere drager, ongeacht op welke wijze en in welke vorm (artikel 1 lid 1 sub c Dw). Iedere handeling die bestaat in het zich toe-eigenen van de gehele inhoud van een databank of een deel daarvan valt daaronder.
4.12.2. Onder hergebruiken wordt verstaan: elke vorm van het aan het publiek ter beschikking stellen van de inhoud van een databank of een deel daarvan door verspreiding van exemplaren, verhuur, on line transmissie of transmissie in een andere vorm (artikel 1 lid 1 sub d Databankenwet). Iedere handeling die bestaat in de verspreiding van de gehele inhoud van een databank of een deel daarvan valt onder dit hergebruikbegrip.
4.12.3. Van opvragen of hergebruik is voorts alleen sprake in geval van ontlening. Wanneer de gegevens zelfstandig zijn verzameld is daarvan geen sprake.
4.13. De bezoeker van Gaspedaal.nl plaatst aan de hand van de door hem in te vullen selectiecriteria een zoekopdracht. Vervolgens zoekt Gaspedaal.nl op de zeven autosites, waaronder die van AutoTrack.nl, of op één of meer van deze autosites een occasion te koop wordt aangeboden die voldoet aan de door de bezoeker opgegeven zoekcriteria. Indien dit het geval is dan worden de zoekresultaten van deze individuele opdracht op Gaspedaal.nl getoond.
Indien alleen bij de AutoTrack.nl databank een occasion wordt gevonden die beantwoordt aan de door de gebruiker van Gaspedaal.nl opgegeven zoekcriteria brengt Gaspedaal.nl een deel van de data van de AutoTrack.nl databank over op Gaspedaal.nl. Meer in het bijzonder neemt Gaspedaal.nl de foto, merk, type, bouwjaar en kilometerstand van de desbetreffende occasion uit de resultaatlijst van de AutoTrack.nl databank over.
Indien ook bij andere autosites de betreffende occasion wordt gevonden dan neemt Gaspedaal.nl de foto en de bij de occasion behorende omschrijving over van die andere sites omdat deze omschrijvingen uitgebreider zijn dan die van AutoTrack.nl.
De zoekresultaten zijn voorts voorzien van een deeplink naar de autosite waarop de occasion te koop wordt aangeboden. Indien op deze link wordt geklikt dan komt de gebruiker terecht op de webpagina van de betreffende autosite waar de advertentie met betrekking tot de desbetreffende occasion wordt getoond.
Het is voldoende aannemelijk dat deze handelswijze van Gaspedaal.nl onder het hiervoor omschreven opvragings- en hergebruikbegrip valt.
4.14. Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of het opvragen en het hergebruiken van Innoweb van dien aard is dat het inbreuk maakt op het databankenrecht van Wegener. Dit is het geval indien Innoweb in strijd handelt met het uitsluitend recht dat artikel 2 lid 1 sub a en b Dw aan Wegener als producent van de AutoTrack.nl databank toekent (zie rechtsoverweging 4.11).
4.15. Gesteld noch gebleken is dat Innoweb de gehele AutoTrack.nl databank opvraagt of hergebruikt.
4.16. Het is verder – mede gelet op de gemotiveerde betwisting van Innoweb – onvoldoende aannemelijk dat Innoweb (Gaspedaal.nl) – een in kwalitatief of kwantitatief opzicht substantieel deel van de AutoTrack.nl databank opvraagt of hergebruikt.
Volgens de Memorie van Toelichting is van een substantieel gedeelte sprake wanneer een zodanig gedeelte van een databank wordt overgenomen dat de opvrager of hergebruiker daardoor substantieel profiteert van de commerciële waarde van de databank, dan wel substantiële schade toebrengt aan (de exploitatiemogelijkheden van) de databankproducent.
Feiten en omstandigheden waaruit volgt dat dit het geval is, zijn onvoldoende gebleken.
Daarbij wordt in aanmerking genomen dat Gaspedaal.nl per keer maar een uiterst klein deel van de AutoTrack.nl databank opvraagt en hergebruikt, namelijk de foto van de gevonden occasion(s) en de gegevens met betrekking tot merk, type, bouwjaar en kilometerstand van de gevonden occasion(s), die aan de zoekopdracht van de bezoeker voldoen.
4.17. Het is verder onvoldoende aannemelijk dat sprake is van het herhaald of systematisch opvragen van niet-substantiële gedeelten van de databank zoals bedoeld in artikel 2 lid 1 sub b Dw. Dit wordt als volgt toegelicht.
4.17.1. Het herhaald of systematisch opvragen van niet-substantiële gedeelten van de databank is niet toegestaan voorzover dit in strijd is met de normale exploitatie van die databank of ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de rechtmatige belangen van de producent van de databank. De bepaling is er vooral op gericht te voorkomen dat steeds opnieuw kleine gedeelten van een databank, die gezien de databank als geheel, niet-substantieel zijn, opgevraagd of hergebruikt worden zodat de databank als het ware stukje bij beetje wordt “uitgemolken”. Alleen het herhaald en systematisch opvragen en/of hergebruiken van niet-substantiële delen van de inhoud van een databank dat door zijn cumulatieve werking ernstige schade toebrengt aan de investering van de samensteller van de databank kan op grond van deze bepaling worden verboden.
4.17.2. Het is op grond van de volgende overwegingen onvoldoende aannemelijk dat Innoweb – zoals Wegener stelt – door haar handelswijze ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de investering van Wegener.
Dat het aantal bezoekers van AutoTrack.nl is afgenomen als gevolg van het op de markt komen van Gaspedaal.nl is niet gesteld of gebleken. In tegendeel, Wegener heeft gesteld het voor mogelijk te houden dat het nu nog wel meevalt met het verlies aan “kliks”. Wegener heeft haar stelling, inhoudende dat door de werkwijze van Innoweb (Gaspedaal.nl) het aantal bezoekers van AutoTrack.nl in de toekomst drastisch zal afnemen tegenover de betwisting door Innoweb onvoldoende onderbouwd. In dit verband is van belang dat het op voorhand niet is uitgesloten is dat – zoals Innoweb aanvoert – naast potentiële nadelen voor Wegener, ook rekening moet worden gehouden met potentiële voordelen voor haar als gevolg van het op de markt komen van Gaspedaal.nl. In het bijzonder heeft Innoweb gewezen op de mogelijke aanzuigende werking, die voor Autotrack.nl kan uitgaan van de doorklikmogelijkheid op Gaspedaal.nl, en dat deze aanzuigende werking een eventuele terugloop van het aantal (initiële) bezoekers van AutoTrack.nl kan beperken of opheffen. Er kan dan ook in dit geding niet op voorhand van worden uitgegaan dat het aantal bezoekers van AutoTrack.nl als gevolg van het op de markt komen van Gaspedaal.nl zal teruglopen. Dit betekent dat evenmin kan worden aangenomen dat – als Wegener stelt en Innoweb betwist – vanwege de terugloop van het aantal bezoekers van AutoTrack.nl de occasionbedrijven hun abonnementen bij Wegener zullen opzeggen en dat daardoor een terugloop van de inkomsten van Wegener te verwachten is.
Teneinde hierover zekerheid te verkrijgen, zou een nader onderzoek naar de feiten en mogelijk bewijslevering nodig zijn, waarvoor dit kort geding zich echter niet leent.
Dat de handelswijze van Innoweb anderszins in strijd zou zijn met de normale exploitatie van de databank van Wegener is bovendien niet onderbouwd.
4.18. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat het onvoldoende aannemelijk is dat Innoweb inbreuk maakt op het databankrecht van Wegener.
Inbreuk op geschriftenbescherming?
4.19. Wegener stelt zich op het standpunt dat de verzameling samenvattingen van occasions en de daarin vervatte autogegevens die in de resultatenlijsten op AutoTrack.nl worden getoond zijn beschermd op grond van geschriftenbescherming in de zin van artikel 10 lid 1 onder 1 Auteurswet. Dit standpunt is op zichzelf juist. Aan de orde is echter de vraag of Innoweb – zoals Wegener stelt en Innoweb betwist – inbreuk maakt op deze geschriftenbescherming.
4.20. Van een inbreuk op geschriftenbescherming kan slechts sprake zijn indien het inbreukmakende geschrift is ontleend aan het geschrift dat geschriftenbescherming toekomt en het inbreukmakende geschrift bovendien als een eenvoudige herhaling is te beschouwen van het geschrift waaraan het is ontleend. Van een auteursrechtelijke verboden overneming kan echter ook sprake zijn in geval van overneming met wijzigingen van minder ingrijpende aard en daarom ook wanneer de overneming niet geheel of grotendeels letterlijk is en zij weglatingen of toevoegingen bevat (vgl. HR 22 maart 2002, NJ 2003, 149 en HR 25 juni 1965, NJ 1966, 116).
4.21. Het door Wegener als productie 29a bij wege van voorbeeld in het geding gebrachte screenshot vermeldt onder meer de zoekresultaten van AutoTrack.nl en Gaspedaal.nl met betrekking tot een Aston Martin V8 Coupe uit het bouwjaar januari 1976. De resultaatlijst van AutoTrack.nl laat met betrekking tot deze occasion het volgende zien:
foto merk, model, uitvoering prijs bouwjaar km stand aanbieder afstand Mijn showroom
ASTON MARTIN V8 COUPE 37.500 01-1976 100.000 km Universeel - vergelijken Autobedrijf
Op de resultaatlijst van Gaspedaal.nl staat met betrekking tot deze occasion het volgende vermeld:
Omschrijving Prijs Bouwjaar Km-stand Extra’s
Aston Martin V8 coupe 37.500,00 01/1976 100.000 Bewaar
Bron: AutoTrack
Links van de kolom “Omschrijving” is een foto van de occasion afgebeeld.
4.22. Uit dit voorbeeld en de overige, vergelijkbare, voorbeelden die door beide partijen als producties in het geding zijn gebracht, volgt dat Gaspedaal.nl – in tegenstelling tot wat Wegener stelt – niet integraal de resultatenlijst van AutoTrack.nl overneemt.
Er zijn de volgende verschillen tussen de resultatenlijst van AutoTrack.nl en Gaspedaal.nl:
- het aantal kolommen verschilt: AutoTrack.nl heeft acht kolommen, terwijl Gaspedaal.nl
zes kolommen heeft;
- Gaspedaal.nl geeft het merk, model en uitvoering van de gevonden occasion weer onder
de kolom “omschrijving”, terwijl AutoTrack.nl dit onder de gelijknamige kolom
“merk, model, uitvoering” doet;
- Gaspedaal gebruikt voor de omschrijving van de kolom waaronder de kilometerstand
wordt vermeld de omschrijving “Km-stand”, terwijl AutoTrack daarvoor de
omschrijving “Km stand” gebruikt. Het verschil tussen deze twee omschrijvingen is
gelegen in het liggend streepje (-) dat Gaspedaal.nl wel gebruikt en AutoTrack.nl niet;
- Gaspedaal heeft in tegenstelling tot AutoTrack een kolom “Extra’s”;
- Gaspedaal vermeldt afgezien van de eerste letter merk en type in kleine letters, terwijl
AutoTrack.nl dit geheel in hoofdletters vermeldt;
- Gaspedaal voegt in tegenstelling tot AutoTrack een liggend streepje toe tussen type en
motorinhoud;
- Gaspedaal vermeldt in tegenstelling tot AutoTrack de prijs tot twee cijfers achter de
komma;
- Gaspedaal vermeldt het bouwjaar met een slash (/) terwijl AutoTrack een liggend streepje
gebruikt tussen maand- en jaaraanduiding.
4.23. Op grond van het voorgaande wordt geconcludeerd dat de resultatenlijst van Gaspedaal.nl niet als een eenvoudige herhaling is te beschouwen van de resultatenlijst van AutoTrack.nl. Hiervoor is van belang dat Wegener zich op de bescherming van een “rudimentair” geschrift beroept, hoofdzakelijk bestaande uit enige technische gegevens en cijfers. Van overneming met wijzigingen van minder ingrijpende aard is – in tegenstelling tot wat Wegener meent – daarom geen sprake.
Dat Innoweb inbreuk maakt op de geschriftenbescherming van Wegener is dan ook onvoldoende gebleken.
Onrechtmatig handelen?
4.24. Het is onvoldoende aannemelijk dat Innoweb – zoals Wegener stelt en Innoweb betwist – onrechtmatig tegenover Wegener handelt door – kort gezegd – het profiteren van en parasiteren op de investeringen en prestaties van Wegener, het verwerven van een onrechtmatige voorsprong en het toebrengen van schade aan Wegener onder meer door slordigheden en fouten op de website van Innoweb (Gaspedaal.nl) wat betreft de vermelding van gegevens.
Zoals hiervoor in 4.2 is overwogen, kan van onrechtmatig handelen sprake zijn als
Innoweb onzorgvuldig handelt of de belangen van Wegener nodeloos schaadt. Daarvan is onvoldoende gebleken. Innoweb exploiteert geen autosite en treedt niet in directe concurrentie met Wegener. Zij ontleent haar informatie aan die van de website van onder andere Wegener en maakt dat naar buiten duidelijk. Het is – mede gelet op de gemotiveerde betwisting van Innoweb – onvoldoende aannemelijk geworden dat van misleiding of van reputatieschade aan de zijde van Wegener sprake is.
Strijd met gebruiksvoorwaarden?
4.25. De door Wegener aangevoerde grondslag voor haar vordering inhoudende dat Innoweb in strijd handelt met haar gebruiksvoorwaarden zoals geciteerd in 2.6 gaat evenmin op. Wegener kan door het op haar website vermelden van algemene voorwaarden / gebruiksvoorwaarden niet eenzijdig een recht voorbehouden dat zij anders niet bezit. Zij kan ook niet zonder meer door het gebruik van algemene voorwaarden / gebruiksvoorwaarden de rechten van anderen beperken. Door het stellen van algemene voorwaarden kan evenmin de werking van wettelijke uitzonderingen op auteursrechtelijke bescherming ongedaan gemaakt worden. Wegener heeft niet duidelijk gemaakt op grond waarvan zij dat wel zou kunnen doen anders dan door het claimen van rechten waarvan het bestaan in het voorafgaande al is afgewezen.
Slotsom
4.26. Het voorgaande leidt ertoe dat de vorderingen van Wegener zullen worden afgewezen.
4.27. Wegener zal als de in het ongelijk gestelde partij in de kosten worden veroordeeld.
Innoweb vordert op grond van artikel 1019h veroordeling van de werkelijke kosten. Partijen hebben op de zitting meegedeeld dat zij het erover eens zijn geworden deze kosten over en weer te stellen op EUR 39.000,00. De rechtbank zal de kosten dan ook stellen op dit bedrag. Tegen de vordering om dit bedrag te vermeerderen met de wettelijke vertragingsrente indien deze kosten niet binnen twee weken na het in deze zaak te wijzen vonnis worden betaald heeft Wegener geen verweer gevoerd.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. wijst de vorderingen af,
5.2. veroordeelt Wegener c.s. in de proceskosten, aan de zijde van Innoweb tot op heden begroot op EUR 39.000,00, te vermeerderen met de wettelijke rente indien dit bedrag niet binnen twee weken na dit vonnis is betaald,
5.3. verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. H.AE. Uniken Venema en in het openbaar uitgesproken op 21 november 2007.?