inloggen / registreer

Jurisprudentie

AQ8088

Datum uitspraak2004-11-19
Datum gepubliceerd2004-11-19
RechtsgebiedPersonen-en familierecht
Soort ProcedureCassatie
Instantie naamHoge Raad
ZaaknummersR03/121HR
Statusgepubliceerd

Indicatie

Conclusie anoniem

Rek.nr. R03/121HR Mr L. Strikwerda Parket, 27 aug. 2004 conclusie inzake [verzoeker] tegen [verweerster] Edelhoogachtbaar College, 1. Deze zaak betreft een verzoek van een vader om belast te worden met het gezag over zijn kind na het overlijden van de alleen met het gezag belaste moeder, die testamentair een vriendin als voogdes over het kind had aangewezen. Centraal in cassatie staat de vraag of het hof bij de beoordeling van het verzoek van de vader de door art. 1:253h lid 3 BW voorgeschreven maatstaf in acht heeft genomen. 2. De feiten liggen als volgt (zie r.o. 2 van de beschikking van het hof). (i) Thans verzoeker van cassatie, hierna: de vader, en [de moeder], hierna: de moeder, hebben een affectieve relatie gehad. (ii) Uit deze relatie is op 4 augustus 1991 [de dochter], hierna: [de dochter], geboren. De vader heeft [de dochter] erkend. (iii) De moeder, die alleen het gezag over [de dochter] uitoefende, is op 18 januari 2002 overleden. (iv) Thans verweerster is cassatie, hierna: de voogdes, is, na testamentaire aanwijzing van de moeder, bij beschikking van 30 januari 2002 van de kantonrechter belast met de voogdij over [de dochter]. 3. Bij een op 22 februari 2002 ter griffie van de rechtbank Amsterdam, sector kanton, locatie Amsterdam, hierna: de kantonrechter, binnengekomen verzoekschrift heeft de vader verzocht hem te belasten met het gezag over [de dochter]. 4. De voogdes heeft een verweerschrift ingediend en daarbij verzocht het verzoek van de vader af te wijzen. 5. Bij tussenbeschikking van 27 juni 2002 heeft de kantonrechter de raad voor de kinderbescherming verzocht advies uit te brengen omtrent de uitoefening van het gezag over [de dochter] door de vader. De raad heeft op 30 januari 2003 een rapport uitgebracht. 6. Bij eindbeschikking van 12 februari 2003 heeft de kantonrechter de vader met ingang van 1 augustus 2003 met het gezag over [de dochter] belast. 7. De voogdes is van de eindbeschikking van de kantonrechter in hoger beroep gegaan bij het gerechtshof te Amsterdam. De vader diende een verweerschrift in. Nadat de zaak ter zitting was behandeld en [de dochter] door het hof was gehoord, heeft het hof bij beschikking van 9 juli 2003 de beroepen beschikking van de kantonrechter vernietigd en, opnieuw recht doende, het inleidend verzoek van de vader afgewezen. Naar 's hofs oordeel is op grond van de stukken en van het verhandelde ter zitting aannemelijk geworden dat de vader niet in staat is [de dochter] de rust te geven die zij nodig heeft in het verwerkingsproces van het overlijden van haar moeder en het daarop volgende conflict over het gezag en dat gegronde vrees bestaat dat door het opdragen van het gezag aan de vader de belangen van [de dochter] zouden worden verwaarloosd (r.o. 4.3). 8. De vader is tegen de beschikking van het hof (tijdig) in cassatie gekomen met een uit twee onderdelen opgebouwd middel. De voogdes heeft een verweerschrift in cassatie ingediend en daarbij de Hoge Raad verzocht het cassatieberoep van de vader te verwerpen. 9. Onderdeel 1 van het middel verwijt het hof bij de beoordeling van de vraag of de vader met het gezag over [de dochter] dient te worden belast een verkeerde maatstaf te hebben aangelegd. Met een beroep op de ontstaansgeschiedenis van art. 1:253h lid 3 BW betoogt het onderdeel dat het hof, door in te gaan op het belang van de vader bij het gezag over [de dochter] en het belang van [de dochter] bij rust in haar omgeving en bij beëindiging van de conflicten tussen de vader en de voogdes, heeft miskend dat, nu de vader het verzoek heeft ingediend binnen één jaar na het begin van de testamentaire voogdij, de toets aan het belang van het kind slechts marginaal mag zijn en dat een inhoudelijke rechterlijke toetsing aan het belang van het kind achterwege dient te blijven. 10. Art. 1:253h lid 3 BW bepaalt dat wanneer door de overleden ouder overeenkomstig art. 1:292 BW een voogd is aangewezen en deze inmiddels als zodanig is opgetreden, een door de overlevende ouder binnen één jaar na het begin van de voogdij ingediend verzoek om met het gezag te worden belast, slechts wordt afgewezen "indien gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging de belangen van de kinderen zouden worden verwaarloosd". In de parlementaire geschiedenis wordt met betrekking tot deze bepaling en haar verhouding tot het eerder geldende recht - art. 1:286 (oud) en art. 1:285 (oud) BW - onder meer het volgende opgemerkt (MvT, Kamerstukken II 1992/93, 23 012, nr. 3, blz. 40/41): "Artikel 253h is ontleend aan het huidige artikel 286 Boek 1 BW. Het ziet op de situatie dat na het overlijden van een der ouders een ander dan de overlevende ouder het gezag heeft verkregen. Ook hier geldt het beginsel dat een ouder die het gezag over zijn kind niet heeft, altijd de rechter kan verzoeken hem dit gezag toe te vertrouwen. (...). Onder het thans geldende recht wordt wanneer de overlevende ouder om het gezag verzoekt, terwijl de overleden ouder testamentair een voogd had aangewezen, onderscheid aangebracht tussen de situatie dat de voogd formeel het gezag nog niet uitoefent en de situatie dat hij dat wél doet. In de eerstgenoemde situatie - het gaat hier om artikel 285, derde en vierde lid - wordt duidelijk de voorkeur gegeven aan de overlevende ouder boven de derde-voogd. Het verzoek wordt in beginsel toegewezen. Het wordt slechts afgewezen indien bij inwilliging verwaarlozing van de belangen van het kind moet worden gevreesd. In het andere geval, wanneer de testamentair aangewezen voogd reeds als zodanig is opgetreden - artikel 286, tweede en derde lid - ligt de zaak anders. Het gaat dan om voogdijwijziging. De beoordelingsgrond van artikel 286, tweede lid, is ruimer: beoordeeld moet worden of de gezagswijziging in het belang van het kind is." De minister erkent dat bedoeld onderscheid in de praktijk tot onbillijkheden kan leiden en wil daarom de bestaande regeling op dit punt wijzigen in die zin dat door de rechter eenzelfde beoordelingsgrond wordt gehanteerd. Hij vervolgt: "Ik zou echter hierin de volgende nuancering willen aanbrengen. In de hier bedoelde gevallen wordt welhaast vanzelfsprekend uitgegaan van de situatie dat de ouder direkt, althans binnen een redelijke termijn, na het overlijden van de andere ouder actie onderneemt om met het gezag te worden belast. Dat hij alsdan een voorkeurspositie bekleedt boven de testamentaire voogd, ongeacht of deze laatste de voogdij reeds daadwerkelijk uitoefent, acht ik gerechtvaardigd. Evenwel, wanneer de ouder pas geruime tijd nadat voor de testamentaire voogd de gezagsuitoefening is begonnen, om gezagswijziging verzoekt, is er mijns inziens geen goede grond aan te nemen dat de positie van de overgebleven ouder sterker zou moeten zijn. Voor een inhoudelijke rechterlijke toetsing aan het belang van het desbetreffende bestaat alle aanleiding. Gelet op het bovenstaande wordt derhalve voorgesteld om ook voor de gevallen dat de testamentaire voogdij reeds is begonnen het beginsel te hanteren dat het verzoek van de ouder moet worden toegewezen, tenzij er duidelijke contra-indicaties zijn. Hier geldt mitsdien dezelfde beoordelingsgrond als in de situatie dat de testamentaire voogdij nog niet is begonnen. Als voorwaarde wordt echter gesteld dat het verzoek van de overlevende ouder om met het gezag te worden belast binnen één jaar nadat de testamentaire voogdij een aanvang heeft genomen, wordt gedaan." Hieruit valt af te leiden dat de wetgever de onderscheiden maatstaven die de rechter in acht heeft te nemen bij de beoordeling van een verzoek van de overlevende ouder om met het gezag te worden belast, niet heeft beoogd te wijzigen. Slechts de situatie waarvoor de ene en de andere maatstaf geldt, is veranderd. Gold onder het oude recht de engere maatstaf (bestaat gegronde vrees dat bij inwilliging van het verzoek de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd) slechts voor het geval dat de testamentaire voogd het gezag nog niet daadwerkelijk uitoefent, onder het nieuwe recht geldt deze maatstaf ook voor het geval dat de testamentaire voogdij reeds wel is aangevangen, mits het verzoek van de overlevende ouder tot gezagswijziging binnen een jaar na de aanvang van de testamentaire voogdij is ingediend. De ruimere maatstaf (is de gezagswijziging in het belang van het kind) geldt onder het nieuwe recht nog slechts in de situatie dat het verzoek tot gezagswijziging niet binnen een jaar na het begin van de testamentaire voogdij is ingediend. Voor zover onderdeel 1 wil betogen dat onder het nieuwe recht de beoordelingsmaatstaf is gewijzigd, berust het derhalve op een onjuiste rechtsopvatting. 11. In het onderhavige geval staat vast dat de vader het verzoek tot gezagswijziging heeft ingediend binnen een jaar na het begin van de voogdij over [de dochter]. De engere beoordelingsmaatstaf is derhalve toepasselijk. Het hof heeft dat onderkend. Het hof heeft immers overwogen dat in het onderhavige geval een verzoek van de vader slechts afgewezen wordt, indien gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd (r.o. 4.1). Volgens de - reeds onder het oude recht gevestigde - rechtspraak van de Hoge Raad houdt deze weigeringsgrond in dat de voorkeur wordt gegeven aan de overlevende ouder boven de testamentair aangewezen voogd, tenzij door inwilliging van het verzoek van de overlevende ouder de belangen van het kind zouden worden geschaad. Zie HR 25 april 1975, NJ 1976, 268 nt. E.A.A.L en HR 1 december 1989, NJ 1990, 188. Ook dit heeft het hof blijkens het slot van r.o. 4.1 onderkend. Voor zover onderdeel 1 wil betogen dat het hof niet de juiste maatstaf tot uitgangspunt heeft genomen, mist het derhalve feitelijke grondslag. Voor zover het onderdeel (voorts) wil betogen dat de afwijzingsgrond inhoudt dat, anders dan het hof kennelijk heeft gemeend, een inhoudelijke toetsing aan het belang van het kind achterwege dient te blijven, berust het op een onjuiste rechtsopvatting. De strekking van de afwijzingsgrond is dat, hoewel het recht van de ouder om het gezag over zijn kind uit te oefenen primair is, dit recht zijn begrenzing vindt in het welzijn van het kind, hetgeen impliceert dat de rechter bevoegd en gehouden is de belangen van het kind te wegen (HR 25 april 1975, NJ 1976, 268 nt. E.A.A.L). 12. Onderdeel 1 kan, zo volgt, naar mijn oordeel niet tot cassatie leiden. 13. Onderdeel 2 van het middel bevat twee motiveringsklachten. In de eerste plaats acht het onderdeel onbegrijpelijk dat het hof zijn beslissing heeft gegrond op het oordeel van een partij-deskundige (waarbij het onderdeel kennelijk doelt op de brief d.d. 26 mei 2003 van [betrokkene 1], kinder- en jeugdpsychologe). In de tweede plaats keert het onderdeel zich tegen de overweging van het hof dat uit de stukken en ter zitting is gebleken dat de vader niet goed voor ogen heeft wat het voor [de dochter] in deze situatie betekent om te moeten verhuizen naar [plaats], de woonplaats van de vader (r.o. 4.3, 3e alinea). Het onderdeel acht deze overweging onbegrijpelijk nu de vader heeft gesteld dat hij vanaf de dag van het overlijden van de moeder samenwerking heeft gezocht met de (latere) voogdes, met de bedoeling dat [de dochter] in Amsterdam haar basisschool kon blijven bezoeken en dat hij zorg besteedt aan de contacten van [de dochter] met haar vriendinnetje [betrokkene 2] en haar wensen dienaangaande respecteert. Door op deze stellingen niet in te gaan heeft het hof zijn taak als appelrechter niet naar behoren verricht, aldus het onderdeel. 14. De eerstbedoelde motiveringsklacht faalt. Nu het onderdeel niet bestrijdt dat de bedoelde brief van [betrokkene 1] tot de gedingstukken behoort, was het hof bevoegd de inhoud van die brief in zijn oordeel te betrekken. De waardering van de brief als bewijsmateriaal is voorbehouden aan het hof als feitenrechter. 15. De tweede motiveringsklacht kan evenmin doel treffen. De gewraakte overweging van het hof berust op een aan het hof als feitenrechter voorbehouden waardering van feitelijke aard. De overweging is ook niet onbegrijpelijk. Het hof heeft - onbestreden in cassatie - aannemelijk geoordeeld dat [de dochter] gevangen is in het conflict tussen volwassenen en dat zij zelf geen keuze wil maken voor de persoon van de één of de ander, maar wel voor een bepaalde dagelijkse situatie, namelijk in Amsterdam (r.o. 4.3, 1e alinea). Voorts heeft het hof - eveneens onbestreden in cassatie - overwogen (r.o. 4.3, 3e alinea): "De Raad heeft benadrukt dat [de dochter] bang is één van beiden, aan de ene kant de vader en aan de andere kand de voogdes en [betrokkene 2] kwijt te raken. De vader lijkt voor die vrees van de dochter weinig inlevingsvermogen te hebben, hetgeen, nu de vader de slechte communicatie met de voogdes benadrukt, doet vrezen dat de angst van [de dochter] reëel is. De uitleg van de vader van de door [de dochter] naar voren gebrachte opmerking van zijn kant dat als zij in Amsterdam zou blijven, zij hem dan kwijt zou zijn, is niet erg overtuigend en aannemelijk is dat zijn houding zoals door haar geïnterpreteerd buitengewoon belastend is voor [de dochter]. Daardoor stelt de vader haar voor volwassen keuzes die in dit kader niet van haar kunnen worden gevergd." Tegen deze achtergrond en gelet ook op hetgeen de vader blijkens het daarvan opgemaakte proces-verbaal ter zitting van het hof heeft verklaard (de vader verklaarde onder meer dat in deze zaak niet centraal staat wat [de dochter] wil, maar is van belang wie het gezag krijgt), is - ook zonder nadere toelichting - voldoende duidelijk dat en waarom het hof zich door de door het onderdeel bedoelde stellingen van de vader niet van zijn bestreden overweging heeft laten weerhouden. 16. Ook onderdeel 2 van het middel is derhalve naar mijn oordeel tevergeefs voorgesteld. De conclusie strekt tot verwerping van het beroep. De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden,

Uitspraak

19 november 2004 Eerste Kamer Rek.nr. R03/121HR JMH Hoge Raad der Nederlanden Beschikking in de zaak van: [Verzoeker], wonende te [woonplaats], VERZOEKER tot cassatie, advocaat: mr. ir. P.J.A. Prinsen, t e g e n [Verweerster], wonende te [woonplaats], VERWEERSTER in cassatie, advocaat: mr. P.S. Kamminga. 1. Het geding in feitelijke instanties Met een op 22 februari 2002 ter griffie van de rechtbank te Amsterdam, sector kanton, locatie Amsterdam, ingekomen verzoekschrift heeft verzoeker tot cassatie - verder te noemen: de vader - zich gewend tot de kantonrechter aldaar en verzocht hem te belasten met het gezag over de minderjarige [de dochter], geboren en door de vader erkend op 4 augustus 1991 te Amsterdam, uit een relatie van de vader met de op 18 januari 2002 overleden moeder, [de moeder]. Verweerster in cassatie, testamentair voogdes over voornoemde minderjarige door aanvaarding van de voogdij bij akte van 30 januari 2002, hierna: de voogdes, heeft het verzoek bestreden. De rechtbank heeft bij tussenbeschikking van 27 juni 2002 de raad voor de kinderbescherming te Amsterdam verzocht advies uit te brengen omtrent de uitoefening van het gezag door de vader. Nadat de raad voor de kinderbescherming op 30 januari 2003 rapport en advies had uitgebracht, heeft de kantonrechter bij eindbeschikking van 12 februari 2003 de vader met ingang van 1 augustus 2003 met het gezag over voornoemde minderjarige belast. Tegen deze eindbeschikking heeft de voogdes hoger beroep ingesteld bij het gerechtshof te Amsterdam. Bij beschikking van 9 juli 2003 heeft het hof de beroepen beschikking vernietigd en, opnieuw rechtdoende, het inleidende verzoek van de vader afgewezen. De beschikking van het hof is aan deze beschikking gehecht. 2. Het geding in cassatie Tegen de beschikking van het hof heeft de vader beroep in cassatie ingesteld. Het cassatierekest is aan deze beschikking gehecht en maakt daarvan deel uit. De voogdes heeft verzocht het beroep te verwerpen, dan wel de vader daarin niet-ontvankelijk te verklaren. De conclusie van de Advocaat-Generaal L. Strikwerda strekt tot verwerping van het beroep. 3. Beoordeling van het middel 3.1 In cassatie kan worden uitgegaan van het volgende. De vader en [de moeder] (hierna: de moeder) hebben een affectieve relatie gehad. Uit deze relatie is op 4 augustus 1991 geboren [de dochter] (hierna: [de dochter]), die door de vader is erkend. Op 18 januari 2002 is de moeder overleden. Zij oefende alleen het gezag over [de dochter] uit. Verweerster in cassatie (hierna: de voogdes) is, na testamentaire aanwijzing van de moeder, bij beschikking van 30 januari 2002 door de kantonrechter belast met de voogdij over [de dochter]. 3.2 De vader heeft vervolgens bij een op 22 februari 2002 ter griffie van de rechtbank Amsterdam binnengekomen verzoekschrift de kantonrechter verzocht hem met het gezag over [de dochter] te belasten. Nadat ingevolge een tussenbeschikking van de kantonrechter door de Raad voor de Kinderbescherming een rapport was uitgebracht, heeft de kantonrechter bij eindbeschikking de vader met ingang van 1 augustus 2003 met het gezag over [de dochter] belast. In het door de voogdes ingestelde hoger beroep heeft het hof, nadat de Raad voor de Kinderbescherming, anders dan ter zitting in eerste aanleg, had geadviseerd de voogdij over en de verblijfplaats van [de dochter] ongewijzigd te laten en het verzoek van de vader af te wijzen, de beschikking vernietigd en het inleidend verzoek van de vader afgewezen. 3.3 Het hof heeft in rov. 4.1 geoordeeld dat uitgangspunt moet zijn dat een verzoek als door de vader gedaan slechts afgewezen wordt, indien gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd. De wetgever heeft hiermee tot uitdrukking gebracht, aldus het hof, dat aan gezag door een ouder de voorkeur wordt gegeven boven gezag door een bij testament aangewezen derde, tenzij door inwilliging van het verzoek de belangen van het kind zouden worden geschaad. In rov. 4.3 heeft het hof - concluderend - geoordeeld dat de vader niet in staat is [de dochter] de rust te geven die zij nodig heeft in het verwerkingsproces van het overlijden van haar moeder en het daarop volgende conflict over het gezag en dat gegronde vrees bestaat dat door het opdragen van het gezag aan de vader de belangen van [de dochter] zouden worden verwaarloosd. 3.4 Het gaat hier om de uitleg van art. 1:253h lid 3 BW. Mede op grond van de door de Advocaat-Generaal in zijn conclusie onder 10 aangehaalde passages uit de parlementaire geschiedenis van art. 1:253h lid 3 BW moet ervan worden uitgegaan dat met deze bepaling slechts in zoverre een wijziging van het voordien geldende recht is beoogd dat de enge maatstaf voor afwijzing van het verzoek van de overlevende ouder om met het gezag over de kinderen te worden bekleed - te weten: bestaat gegronde vrees dat bij inwilliging van het verzoek de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd ? -, die gold voor het geval dat de testamentaire voogd het gezag nog niet daadwerkelijk uitoefende, thans ook geldt voor het geval dat de testamentaire voogdij al wel is aangevangen, mits het verzoek van de overlevende ouder tot gezagswijziging binnen een jaar na aanvang van de testamentaire voogdij is ingediend. De ruimere maatstaf voor afwijzing van een dergelijk verzoek - te weten: is de gezagswijziging in het belang van het kind ? -, die onder het oude recht gold voor alle gevallen waarin de testamentair aangewezen voogd reeds als zodanig was opgetreden, geldt onder het nieuwe recht nog slechts in de situatie dat het verzoek tot gezagswijziging niet binnen een jaar na het begin van de testamentaire voogdij is ingediend. 3.5 Voorzover onderdeel 1 klaagt dat het hof niet de juiste maatstaf tot uitgangspunt heeft genomen, mist het feitelijke grondslag. De vader heeft het verzoek tot gezagswijziging ingediend binnen een jaar na het begin van de voogdij over [de dochter] en het hof heeft derhalve met juistheid in rov. 4.1 geoordeeld dat een verzoek als door de vader gedaan slechts wordt afgewezen indien gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd. Het hof heeft voorts in rov. 4.1 met juistheid geoordeeld dat de wetgever met art. 1:253h lid 3 BW tot uitdrukking heeft gebracht dat in een geval als het onderhavige aan gezag door een ouder de voorkeur wordt gegeven boven gezag door een bij testament aangewezen derde, tenzij door inwilliging van het verzoek de belangen van het kind zouden worden geschaad (vgl. HR 25 april 1975, NJ 1976, 268). Voorzover onderdeel 1 voorts strekt ten betoge dat de afwijzingsgrond inhoudt dat een inhoudelijke toetsing aan het belang van het kind achterwege dient te blijven en dat de toets aan het belang van het kind slechts - in de woorden van onderdeel 1 - marginaal mag zijn, gaat het uit van een onjuiste rechtsopvatting. De strekking van de afwijzingsgrond is dat, hoewel het recht van de ouder om het gezag over zijn kind uit te oefenen primair is, dit recht zijn begrenzing vindt in het welzijn van het kind, hetgeen impliceert dat de rechter bevoegd en gehouden is de belangen van het kind te wegen (vgl. evenzo HR 25 april 1975, NJ 1976, 268). De klachten van onderdeel 1 missen derhalve doel. 3.6 Onderdeel 2 klaagt in de eerste plaats dat het onbegrijpelijk is dat het hof aan zijn beslissing zelfs het subjectieve oordeel van een partijdeskundige ten grondslag legt, en nog wel een partijdeskundige die is ingeschakeld om het gezin [...] te begeleiden en die zich heeft afgesloten van inbreng van de vader. De klacht heeft kennelijk het oog op de in rov. 2 van het hof aangehaalde brief van 26 mei 2003 van de psycholoog [betrokkene 1] Het onderdeel bestrijdt niet dat deze brief tot de gedingstukken behoort. Het hof was derhalve bevoegd de inhoud van deze brief in zijn oordeel te betrekken. Voor het overige is de waardering van de brief als bewijs voorbehouden aan het hof als feiten-rechter. Het desbetreffende oordeel van het hof is niet onbegrijpelijk. De klacht faalt. 3.7 Het hof heeft in rov. 4.3 (onder meer) geoordeeld dat uit de stukken en ter zitting is gebleken dat de vader niet goed voor ogen heeft wat het voor [de dochter] in deze situatie betekent om te moeten verhuizen naar [plaats] (de woonplaats van de vader). Onderdeel 2 klaagt in de tweede plaats over onbegrijpelijkheid van dit oordeel, nu de vader heeft gesteld dat hij vanaf de dag van het overlijden van de moeder samenwerking heeft gezocht met de (latere) testamentaire voogdes, met de bedoeling dat [de dochter] in Amsterdam haar basisschool kon blijven bezoeken - onder zijn ouderlijk gezag - en dat hij zorg besteedt aan de contacten van [de dochter] met haar vriendinnetje [betrokkene 2] en haar wensen dienaangaande respecteert. Het hof had, aldus de klacht, niet zonder meer voorbij mogen gaan aan deze stellingen en heeft aldus zijn taak als appelrechter niet naar behoren verricht. Het bestreden oordeel berust echter op een aan het hof als feitenrechter voorbehouden waardering van feitelijke aard. Dit oordeel is niet onbegrijpelijk en, gelet op het debat van partijen zoals dat uit de stukken van het geding blijkt, evenmin onvoldoende gemotiveerd. De klacht faalt evenzo. 4. Beslissing De Hoge Raad verwerpt het beroep. Deze beschikking is gegeven door de vice-president P. Neleman als voorzitter en de raadsheren D.H. Beukenhorst, O. de Savornin Lohman, P.C. Kop en F.B. Bakels, en in het openbaar uitgesproken door de vice-president P. Neleman op 19 november 2004.