inloggen / registreer

Jurisprudentie

AQ1135

Datum uitspraak2004-07-09
Datum gepubliceerd2004-07-13
RechtsgebiedSociale zekerheid
Soort ProcedureHoger beroep
Instantie naamCentrale Raad van Beroep
Zaaknummers02/3832 ANW
Statusgepubliceerd

Indicatie

Weigering nabestaandenuitkering. Is betrokkene op grond van artikel 4 van de Anw niet als nabestaande ingevolge die wet aan te merken?

Uitspraak

02/3832 ANW U I T S P R A A K in het geding tussen: [appellante], wonende te [woonplaats], appellante, en de Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank, gedaagde. I. ONTSTAAN EN LOOP VAN HET GEDING Met ingang van 1 januari 2003 zijn de artikelen 3, 4 en 5 van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen, voorzover het betreft de Sociale verzekeringsbank in werking getreden. Thans oefent gedaagde de taken en bevoegdheden uit die tot genoemde datum werden uitgeoefend door de Sociale Verzekeringsbank. In deze uitspraak wordt onder gedaagde tevens verstaan de Sociale Verzekeringsbank. Namens appellante heeft mr. R.J. Michielsen, advocaat te Hoogvliet, op daartoe bij beroepschrift -met bijlagen- aangevoerde gronden hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 7 juni 2002, nr. ANW 01/2522-KNOO, waarnaar hierbij wordt verwezen. Gedaagde heeft een verweerschrift ingediend. Het geding is behandeld ter zitting van de Raad op 18 juni 2004, waar appellante in persoon is verschenen bijgestaan door mr. Michielsen, voornoemd, en waar gedaagde -met kennisgeving- niet is verschenen. II. MOTIVERING Appellante, geboren [in] 1946, is op 25 februari 1965 gehuwd met [naam echtgenoot], geboren [in] 1944. Bij beschikking van de rechtbank Rotterdam van 27 juli 1998 is de echtscheiding tussen appellante en haar echtgenoot uitgesproken welke beschikking kennelijk op 19 maart 1999 is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. In deze beschikking van 27 juli 1998 is aan [naam echtgenoot] geen verplichting tot betaling van alimentatie aan appellante en/of ten behoeve van de kinderen opgelegd. Wel heeft hij sedert de echtscheiding vrijwillig vrijwel iedere maand bedragen van f 100,- of meer aan appellante overgemaakt. [naam echtgenoot] is op 8 november 2000 overleden. Appellante heeft vervolgens aan gedaagde verzocht haar een nabestaandenuitkering ingevolge de Algemene nabestaandenwet (Anw) toe te kennen. Bij zijn in bezwaar gehandhaafde besluit van 2 april 2001 heeft gedaagde afwijzend op dit verzoek beslist. Daarbij is overwogen dat appellante op grond van artikel 4 van de Anw niet als nabestaande ingevolge die wet aangemerkt kan worden, omdat [naam echtgenoot] niet verplicht was krachtens rechterlijke uitspraak of overeenkomst, vastgelegd in een notariële akte of een akte mede ondertekend door een advocaat, levensonderhoud te verschaffen aan appellante. De rechtbank heeft het beroep van appellante ongegrond verklaard overwegende dat appellante niet als nabestaande in de zin van artikel 4 van de Anw aangemerkt kan worden, nu geen gegevens overgelegd zijn waaruit een alimentatieverplichting van [naam echtgenoot] jegens appellante zou kunnen blijken. Namens appellante is in hoger beroep aangevoerd dat artikel 4 van de Anw in haar geval ruimer opgevat dient te worden, omdat duidelijk is dat in haar geval sprake is van een financiële band tussen haar en haar ex-echtgenoot in die zin dat de ex-echtgenoot een onderhoudsbijdrage leverde en omdat anders een ongeoorloofde inbreuk wordt gemaakt op de partij-autonomie om rechten en verplichtingen vast te leggen zoals het hun goed dunkt. De Raad overweegt het volgende. Bij de beoordeling van het hoger beroep stelt de Raad voorop dat, naar van de zijde van appellante niet is bestreden, zij niet als nabestaande in de zin van artikel 1, onder e, in verbinding met artikel 3, van de Anw, zoals deze artikelen luidden ten tijde van het overlijden van [naam echtgenoot], kan worden aangemerkt. Een aanspraak op nabestaandenuitkering zou appellante slechts kunnen ontlenen aan artikel 4 van de wet, dat bepaalt dat onder nabestaande mede wordt verstaan de gewezen echtgenote van een overleden verzekerde, indien: a. het huwelijk anders dan door de dood is ontbonden; en b. de overleden verzekerde onmiddellijk voorafgaand aan het overlijden verplicht is krachtens rechterlijke uitspraak of overeenkomst, vastgelegd in een notariële akte of een akte mede ondertekend door een advocaat, levensonderhoud te verschaffen aan de gewezen echtgenoot op grond van Boek I van het Burgerlijk Wetboek; en c. de gewezen echtgenoot overeenkomstig de bepalingen van deze wet recht op nabestaandenuitkering zou hebben gehad, indien het overlijden plaats zou hebben gehad op de dag van ontbinding van het huwelijk anders dan door de dood. Tussen partijen is niet in geschil dat appellante niet voldoet aan de voorwaarden om op grond van deze bepaling als nabestaande aangemerkt te worden, omdat haar ex-echtgenoot jegens haar niet alimentatieplichtig was op grond van een rechterlijke uitspraak of een overeenkomst als hiervoor omschreven. Appellante is echter van oordeel dat deze bepaling in haar geval buiten toepassing dient te blijven, omdat wel sprake was van een financiële band tussen haar en haar ex-echtgenoot. Onder verwijzing naar het Harmonisatiewetarrest (HR 14 april 1989, AB 1989, 207) is de Raad van oordeel dat het hem niet is toegestaan om de Anw te toetsen aan algemene rechtsbeginselen. Dat er sprake zou zijn van door de wetgever niet gewenste en onbedoelde effecten van de regeling, welke mogelijkerwijs in dit geval aan onverkorte wetstoepassing in de weg zouden staan, is de Raad niet gebleken. De Raad overweegt daartoe, dat de “pseudo-weduwe”, zoals een persoon in de positie van appellante doorgaans wordt aangeduid, slechts bij wege van gelijkstelling ingevolge artikel 4 van de Anw als nabestaande kan worden aangemerkt. Blijkens de wetsgeschiedenis is voor die gelijkstelling slechts dan voldoende grondslag aanwezig geacht, indien er ten tijde van het overlijden sprake was van economische afhankelijkheid, tot uitdrukking komend in een financiële band tussen de overledene en de ex-echtgenoot welke was vastgelegd in een uitspraak of akte als in de wet omschreven. Uit de wetsgeschiedenis blijkt tevens dat de wetgever zich ervan bewust is geweest dat bij de regeling voor pseudo-weduwen het behoefteprincipe wordt vermengd met het principe van inkomensderving. De aanvullende eis van de inkomensderving was in de ogen van de wetgever de enige manier om voor deze groep nabestaanden een rechtvaardige regeling tot stand te brengen, welke wat de hoogte van het toe te kennen pensioen voor deze groep nader is uitgewerkt in artikel 17, derde lid, van de Anw. Ook overigens heeft de Raad in het betoog namens appellante geen grondslag gevonden voor een toetsing van artikel 4 van de Anw aan enige daarmee strijdige rechtsnorm. Uit het vorenstaande vloeit voort dat het hoger beroep niet kan slagen, zodat de aangevallen uitspraak voor bevestiging in aanmerking komt. De Raad acht geen termen aanwezig toepassing te geven aan artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht inzake een vergoeding van proceskosten. III. BESLISSING De Centrale Raad van Beroep, Recht doende: Bevestigt de aangevallen uitspraak. Aldus gegeven door mr. M.M. van der Kade als voorzitter en mr. T.L. de Vries en mr. H.J. Simon als leden, in tegenwoordigheid van mr. M.F. van Moorst als griffier en uitgesproken in het openbaar op 9 juli 2004. (get.) M.M. van der Kade. (get.) M.F. van Moorst.